جاذبه های زیارتی رشت :

* مسجد صفی منسوب به صفی میرزا پسر شاه عباس صفوی* مسجد جامع صمدخان * مقبره دانای علی  * مقبره خواهر امام از نوادگان امام موسی بن جعفر * بقعه سید ابراهیم * بقعه آقا سید عباس (واقع در ساغریسازان) * بقعه بی بی رقیه * سلیمانداراب * بقعه آفخرا     * بقعه سید ابوالقاسم

جاذبه های تاریخی و گردشگری رشت

* پارک سبزه میدان رشت * باغ محتشم ( مجتمع فرهنگی-تفریحی شهر شادی) * استخر عینک * پارک جنگلی سراوان * عمارت کلاه فرنگی * مجموعه میدان شهرداری رشت * موزه رشت (تاسیس 1349 )* موزه میراث روستایی گیلان * آرامگاه و خانه میرزا کوچک خان جنگلی * کلیسای ارامنه *اداره پست و تلگراف و تلفن * خانه سمیعی   * کتابخانه ملی رشت * خانه قدیری * خانه ابریشمی

مشاهیر علمی و فرهنگی استان گيلان :

* کوشیار گیلانی *استاد پورداوود *محمود نامجوی *شیون فومنی

اين شهر با موقعيت جغرافيائي بين مدار 37 درجه و 1 دقيقه تا 37 درجه 27 دقيقه عرض شمالي و مابين نصف النهار  48درجه ، 29دقيقه تا 48درجه ، 50دقيقه طول شرقي با وسعت 603.1251کيلومتر مربع بزرگترين شهر شمالي کشور بوده که حدود 9درصد وسعت استان گيلان را در برمي گيرد وسلسله جبال البرز در قسمت جنوبي شهررشت واقع شده و نزديک ترين قله بلند به شهر رشت ( درفک ) به ارتفاع 3500متر است. نزديک ترين شهرستان به رشت  صومعه سرا است که در فاصله ي 26کيلومتر ي آن قرار دارد. رشت از جانب شمال به  درياي خزر و  مرداب انزلي ,از غرب به  رودخانه پسيخان ,  صومعه سرا و  فومن , از جنوب به شهرستان  سنگر و  رودبار و از شرق به  کوچصفهان و لاهيجان محدود است و فاصله ي آن تا  تهران 325کيلومتر و تا  بندرانزلي 30کيلومتر است.

نگاهي اجمالي به تاريخ رشت

شهر رشت مانند ديگر شهرهاي قديمي و کهن ، نقطه آغازش به درستي مشخص نيست و مبداء آن نيز با سخنان مجهول و افسانه همراه است .نام رشت اولين بار در کتاب حدود العالم من المشرق الي المغرب که از مولفي ناشناخته در سال  372-ه ق تاليف گرديده، با صفت ناحيه بزرگ آمده است ، در مورد وجه تمثيه رشت ، نظريه هاي گوناگون و متفاوتي ارائه گرديده که عمدتا به معني فرو افتاده قلمداد مي گردد . شادروان جهانگير سرتيپ پور ، محقق نامدار گيلاني در مورد رشت به ” در گودي افتاده ” اشاره کرده و در ديگر بررسيها نام رشت را مرکب از رش + ت مي دانند که در آن “رش ” به معناي وارش يا همان بارانهاي ريز و مداوم است که برگرفته از از زبان گيلکي ، يعني مکاني که در آن بارانهاي مداوم مي بارد بوده. شهر رشت از القاب متفاوتي در طول تاريخ برخوردار بوده ، مانند : دروازه اروپا ، عروس شهرهاي ايران ، شهر باران ، شهر بارانهاي نقره اي و …

شهر رشت از سال 1004مصادف با دوران حکومت شاه عباس به عنوان مرکز گيلان انتخاب شده و مرکز معاملات نوغان و ابريشم گرديد که در آن زمان محصول اول گيلان محسوب مي شد .بعد از آن اين شهر مورد توجه مالکان بزرگ ايراني ، روسي ، يوناني و اروپائي که تاجران عمده نوغان بودند قرار گرفت و پيشرفت چشمگيري کرد .

اين شهر زيبا با موقعيت جغرافيائي بين مدار 37 درجه و 1 دقيقه تا 37 درجه 27 دقيقه عرض شمالي و مابين نصف النهار  48درجه ، 29دقيقه تا 48درجه ، 50دقيقه طول شرقي با وسعت 603.1251کيلومتر مربع بزرگترين شهر شمالي کشور بوده که حدود 9درصد وسعت استان گيلان را در برمي گيرد . شهر کنوني رشت در ابتدا قصبه اي بوده در بين دو رودخانه گوهر رود وسياهرود. واحدهاي مسکوني پراکنده در فضاي جنگلي و باغهاي مرکبات که به دور مساجد يا بقعه ها شکل گرفته بودند به تدريج هسته مر کزي شهر را تشکيل مي دادند . که در آن مبادلات بازرگاني و توسعه بازارهاي مختلف در دوران صفويه به اوج شکوفائي و پيشرفت خود رسيده است .

شهر رشت که در دوران کهن کيفيت قصبه اي داشته ،با وسعتي محدود به محلات مختلف تقسيم مي گرديد و پيدايش اولين محلات به شکل امروزي در دوران صفويه انجام گرديده که عمده اين محلات در اطراف بازار بوده به طوري که مرکز کار و فعاليت ، داد وستد و حمل و نقل کالاها محسوب مي گرديد .

از قديمي ترين مناطق شهر مي توان ميدان فعلي شهرداري رشت که بقعه آقا سيد جعفر در آن قرار داشته و مرکز حکومتي شهر بود و به پيله ميدان معرف بوده است و منطقه کياب ( سبزه ميدان فعلي ) اشاره کرد .

محله هائي که در دل جنگل و بيشه زارها مي توان نام برد عبارتند از : خميران ، چمارسرا ، پسکيا ، استاد سرا ، صيقلان ، زاهدان ، ساغري سازان ، چهار برادران و سرخ بنده

از کوچه هاي قديمي شهر رشت مي توان کوچه آذر ، آذر مهر ، آصفي ، اواديس ، اردشير کسمائي ، انساندوست ، امام جمعه ، طلوع ، کاوه ، مستوفي ، اميني ، انشائي ، پيربازاري ، چيني چيان ، مستشاري و حاتم را نام برد .

خيابانهاي اوليه شهر رشت عبارتند از : امام خميني ( ناصريه سابق) ، شريعتي ( شاهپورسابق) ، اعلم الهدي ( شاه سابق ) و سعدي

اولين خيابان احداثي، خيابان امام خميني کنوني بوده که به دستور سرتيپ محمد حسين آيرم ساخته شد. ضمنا همه خيابانهاي ذکر شده به ميدان شهرداري که در آن زمان اولين ميدان بلديه ايران و هسته مرکزي شهر بوده ختم مي شدند و در زمان آن سردار به شکل امروزي ساخته شده اند . ميدان بزرگ ديگر شهر که در مجاورت ميدان اصلي شهر قرار داشته سبزه ميدان ناميده مي شد که اين نام نيز به خاطر سبزه زارها و مزارعي بوده که در اطراف اين ميدان تا محله چمار سرا امتداد داشته .

شهر رشت در گذشته شامل 88باغ مي شد که از باغهاي معروف آن مي توان به باغ داوود زاده ها ، باغ ميکائيل ، باغ مقدم ، باغ سميعي ، باغ زربافي ، باغ ابتهاج ، باغ حاتم ، باغ ابريشمي ، باغ حافظي و باغ وطن آبادي نام برد . که باغ وطن آبادي تنها باغ بجا مانده از رشت قديم مي باشد که در خيابان معلم قرار گرفته است و در سال 1294 توسط پدر باغباني گيلان ، شادروان ابراهيم الله وردي وطن آبادي احداث گرديد .

نامداران شهر رشت

آغداشلو ( نقاش و گرافيست ) ، آذرباني ( قناد ) ، ابتهاج ( شاعر ) ، احراري ( عضو آکادمي جراحان بزرگ آمريکا ) ، اشرف الدين ( روزنامه نگار و شاعر) ، بحر العلوم ( از علما و اشراف سادات ) ، بدر طالعي ( پدر تئاتر گيلان ) ، بشرا ( نويسنده و شاعر) ، بهزاد ( پدر زيست شناسي نوين ايران ) ، پور داوود ( اديب نويسنده اوستا ) ، پور رضا ( آهنگساز و خواننده ) ، پروفسور رضا ( دکتراي الکترونيک و دانشمند بزرگ برجسته جهاني ) ، سرتيپ پور ( نويسنده ) ، پروفسور سميعي ( جراح برجسته مغز واعصاب جهان ) ، مژدهي ( يکي از خيرين ) ، معين ( شاعر و نويسنده ) ، ميرزا کوچک خان ( مبارز بزرگ رشتي ) ، ميناسيان ( يکي از خيرين ) ، نامجو( دارنده اولين مدال وزنه برداري و رکورد دار جهان در ايران   (

اماکن ديدني رشت

بقعه خواهر امام

آرامگاه سليمان داراب (آرامگاه ميرزا کوچک جنگلي): دلاور نهضت جنگل

مجموعه شهرداري رشت

موزه سردارجنگل – خانه ميرزا کوچک خان جنگلي (واقع در محله استادسرا)

موزه رشت (تأسيس ???? – واقع در خيابان بيستون)

خانه ابريشمچي (واقع در ميدان صيقلان)

خانه حاج ميرزا خليل رفيع (واقع در خيابان استاد مطهري که محل شوراي اسلامي شهر رشت مي‌باشد)

آرامگاه شهيدان (واقع در جوار بيمارستان پورسينا که آرامگاه چهار تن از شهداي جنبش مشروطيت گيلان است)

پارک شهر رشت معروف به باغ محتشم (شامل پارک اصلي که سابقه آن به دوره ناصري مي‌رسد و عمارت کلاه‌فرنگي رشت و شهربازي)

بازار سنتي رشت (شامل ميدان بزرگ و ميدان کوچک و چهارسوق‌ها و کاروانسراها است)

بوستان ملت (واقع در چهارراه گلسار، ابتداي جاده انزلي)

موزه رشت (واقع در خيابان بيستون)

سبزه ميدان (شامل کتابخانه عمومي و تنديس‌هايي از مشاهير گيلان)

بقعه داناي علي (واقع در خيابان بيستون)

بقعه بي بي و زينب (واقع در خيابان عطاآفرين کوچه بي بي زينب)

پارک دانشجو (واقع در ميدان يخ سازي)

موزه ميراث روستايي گيلان (واقع در جاده رشت – تهران، پارک جنگلي سراوان)

کتابخانه ملي رشت (با قدمتي بالغ بر 80سال، واقع در خيابان اعلم الهدي)

محله چمارسراي رشت (قديمي ترين محله رشت که خانه پير زني بوده که وسعتي بسيار داشت)

رشت، ابتدا قصبه ای بود كه در ميان دو رودخانه گوهررود و سياهرود قرار داشت و از اين جهت نيز قدمت ديرينه دارد. ولی از جهت سابقه شهری، اولين بار حمدا… مستوفی، در قرن هشتم هجری، از اين شهر نام برده است. نام قديمی رشت دارالمرز يا دارالامان بوده كه قبل از اين دو، به آن بيه می گفته اند. بيه در لغت نامه ها، رود و يا مصب بين دو رودخانه معنی شده است و چنين به نظر می رسد كه دليل اين نامگذاری، قرار گرفتن آن در ميان دو رودخانه است كه به مثابه حفاظ و ديوار شهر محسوب می گرديد.

 آبادانی شهر رشت، از زمان شاه عباس صفوی كه در آن زمان، به صورت قصبه بوده شروع شد و در زمان قاجار، به دليل توسعه اقتصادی ايران و روسيه، گسترش پيدا كرده و نام قديمی محلات شهر رشت، كه اكثراً بيانگر پيشه ساكنين آن است و جز دو سه مورد از آنها بقيه به همان نامهای قديمی خود مشهور و معروف هستند كه عمده ترين آنها عبارتند از:ساغريسازان ـ رودبارتان ـ خميران زاهدان ـ دباغيان ـ كوزه گران ـ خميران چهل تن ـ چله خانه ـ چمارسرا ـ استادسرا ـ پاسكياب ـ سرخبنده ـ آتشگاه بيستون ـ صيقلان ـ زرجوب ـ كياب ـ سبزه ميدان  كه از جمله محلات قديمی شهر رشت محسوب ميشود.اين بافت قديمی، ضمن آنكه جزئی از ميراث فرهنگی است و آثار و بقايا و سنن وآداب و رسوم دوران قديم را تداعی می كند، می تواند از معضلات قابل توجه در بافت شهری اين شهر نيز محسوب شود.

 رشت كه به شهر بارانهای نقره ای معروف است. مركز استان گيلان ميباشد و برای اولين بار نام آن در كتاب حدود العالم كه به سال ۳۷۲ هـ.ق نگارش يافته با صفت ناحيه بزرگ آمده است. رشت از سال ۱۰۰۴ هجری قمری به فرمان شاه عباس مركز استان گيلان و مركز معاملات نوغان و ابريشم شد كه در آن زمان محصول اول گيلان بود. اين امر موجب شد كه مالكان بزرگ و بازرگانان ايرانی، روسی، يونانی و ارمنی كه تاجر نوغان ابريشم بودند به اين شهر توجه كنند و شهر رشت رشد چشمگيری پيدا نمايد.